Belirli Süreli İş Sözleşmesinin Feshi Nedir?

Belirli süreli iş sözleşmeleri belli bir süreyle sınırlı olmak üzere işçi ile işveren arasında kurulan sözleşmelerdir. Bu tip sözleşmelerde kararlaştırılan süre dolmadan önce taraflardan birisinin herhangi bir nedene dayanarak sözleşmeyi tek taraflı sona erdirmesi haline belirli süreli iş sözleşmesinin feshi denir. Haklı nedene dayanmada, belirli süreli iş sözleşmelerinde fesihte, işçi veya işveren açısından sonuçları bağlamında değişiklik gösterir.
Belirli Süreli İş Sözleşmenin İşveren Tarafından Feshedilmesinin Sonuçları
İşverenin fesihi durumunda gerekli kanuni şartların sağlanmadığı takdirde, haksız fesih tazminatı, ayrıca bakiye bedelinin işçiye ödenmesi yükümlülüğü doğabilir. Bakiye bedel işçi çalışmaya devam ediyor olsaydı sözleşme süresinin sonuna kadar alacağı maaş miktarıdır. Ayrıca işveren tarafından verilen ikramiyeler varsa bunlar da hesaba katılır. Örneğin işçinin sözleşme süresi bitimine 4 ay kala işveren sözleşmeyi haksız olarak feshetmiş ise; geriye kalan 4 aylık maaş bakiye bedel olarak işçiye ödenmelidir. Ancak bakiye bedelin hesaplanmasında başka unsurlar da etkilidir.
Bakiye bedelin hesaplanmasında işçiye parasal olarak sağlanan bütün değerler hesaba katılır ve gelecekte elde edeceği zam miktarı vs. eklenir. Tabi bazı kalemler de işçinin bu bakiye bedelinden düşülür. Detaylı izah etmek gerekirse;
Eklenecek Değerler: İşçinin aylık ücreti, işçinin sözleşme süresi sonuna kadar elde edeceği varsayılan zam ve diğer kazanımlar,
Çıkarılacak Değerler: Sözleşmenin sona ermesinden ötürü işçinin elde ettiği tasarruflar, bu süreçte başka bir işten elde ettiği gelirler, bu süreçte başka bir işten elde etmeyi ihmal ettiği gelirlerden ibarettir.
İşte bakiye bedel eklenecek değerlerin toplamından çıkarılacak değerler toplamının çıkarılmasıyla elde edilir.
Türk Borçlar Kanunu 438/3 maddesine göre, haksız işten çıkarma tazminatı belirlenir ve bu tazminatın üst sınır ancak işçinin 6 aylık ücreti kadar olur.
Belirli Süreli İş Sözleşmenin İşçi Tarafından Feshinin Sonuçları
İşçi de belirli süreli iş sözleşmesini süresinden önce haksız olarak fesheder veya işe haksız olarak hiç başlamazsa işverene tazminat ödemek zorunda kalır. Burada işçinin aylık ücretinin ¼’ü kadar bir tazminat ödemesi gerekir. Ayrıca işveren işçinin bu davranışından ötürü zarara uğramışsa bunun da tazminini talep edebilir.
Eğer işveren zarara uğramamışsa veya uğradığı zarar işçinin aylık ücretinin ¼’ünü geçmiyorsa hakim tazminat miktarını indirebilir. İşverenin bu tazminat hakkını talep edebilmesi için 30 günlük hak düşürücü süre öngörülmüştür. İşçinin ve işverenin ayrı ayrı haksız feshi durumu kıyaslandığında:
İşçi Tarafından Fesih: İşverene aylık ücretin ¼’ü kadar tazminat ödenir. Varsa işverenin diğer zararları tazmin edilir. İşverenin herhangi bir zararının olmaması durumunda ise aylık ücretin 1/4’ünden az olması durumunda hakim tazminatı indirebilir.
İşveren Tarafından Fesih: İşçiye sözleşmenin kalan kısmı için alamayacağı ücreti ödenir. Bu durumda haksız fesih tazminatı, üst sınırı altı aylık ücreti olmak üzere ödenir. Eğer işçi başka bir yerden ücret ederse ya da elde etmeyi ihmal ettiği ücret takdirinde ise tazminat miktarından düşülür. Öte yandan, sözleşme sona reddettikten sonraki elde ettiği tasarruflar düşürülür.
Belirli Süreli İş Sözleşmesinin Haklı – Haksız Nedenle Feshinin Farkları

Haklı Nedenle Fesih: İşçinin veya işverenin feshe bağlı olarak bir tazminat hakkı olmaz. İşçinin kıdem tazminatında, ancak feshe olan olay itibariyle genel hükümler bakımından tazminat söz konusu olabilir. Ama bu İş Kanunu 25/2 çerçevesindeki feshin dışında kalır. İhbar tazminatına hak kazanılmaz.
Haksız Olarak Fesih : Feshe bağlı olarak işçi veya işveren için yukarıda bahsettiğimiz tazminat sorumluluğu söz konusu olacaktır. İşçi haksız olarak iş sözleşmesini sona erdirilmişse kıdem tazminatı hakkı olmayacaktır. İhbar tazminatı hakkı doğmaz.